De Eenvoud van Perfectie

De Eenvoud van Perfectie

Al jaren ben ik een bewonderaar van de beroemde Japanse architect Tadao Ando. Recent kocht ik een schitterend overzichtsboek van zijn werk tot heden (7,8 kg maar liefst), een bevrijdende ervaring van fysieke ruimte.(1)

In het voorwoord wordt de term De Eenvoud van Perfectie gebruikt voor de omschrijving van de essentie van zijn meesterschap. Deze omschrijving raakte me, het verwoordt inderdaad dat wat zijn werk voor mij belichaamt, en als ik het zie teweeg brengt. 

Het vraagt groot meesterschap om de esthetiek van ruimte en begrenzing zo vorm te geven, dat de onvermijdelijke begrenzing de kwaliteit van ruimte krijgt eerder dan afsluiting of belemmering.

Een andere uiting van Japans meesterschap is de Enso, een traditioneel door zen-boeddhisten in één penseelstreek getekende cirkel. Ze is de uiting en tegelijkertijd de beoefening van leegte, eenheid en het moment van verlichting.

Het vraagt een-puntige aandacht, totale aanwezigheid en niet-doen. Alle 'doen' werkt als afleiding en verstoort de vloeiende beweging van de penseel. Niet-doen vraagt paradoxaal genoeg wel weer veel oefening, maar dat is met alle meesterschap zo. 


Ruimte gevende begrenzing

In ons leven staan we voor een gelijke uitdaging - het aanbrengen van de nodige begrenzing die ons ruimte brengt in plaats van ons te beperken. In onze opvoeding waren het vooral anderen die begrenzing aanbrachten. Noodzakelijk, dat wel, maar vaak met weinig of geen uitleg en flinke druk.

Een rode draad in mijn leven was mijn verzet tegen deze opgelegde begrenzingen door anderen. Het heeft mij veel energie en frustratie gekost voordat het inzicht daagde dat niet alle begrenzingen een beperking waren, noch dat ze door anderen werden opgelegd.

Wijzer geworden door inzicht en ervaring heb ik nu meer rust in de noodzakelijkheid en functie van begrenzing. Ik heb ervaren dat zelf (dat dan weer wel) aangebrachte begrenzing - denk aan regelmaat, discipline, soberheid, eenvoud - mij veel meer tevredenheid en gelijkmoedigheid brengen dan emotioneel reactief verzet. 

Het illustreert de paradox dat door onszelf te begrenzen we de van nature in ons aanwezige ruimte kunnen ervaren. Deze ruimte is zoals het heet intrinsiek aanwezig, ze is er altijd al in onze geest en kan en hoeft niet geproduceerd  worden.

Daarom verwijst bewustzijn ontwikkeling niet naar het veroorzaken van iets, maar juist naar het tot rust brengen van onze onrustige geest, waardoor we de al aanwezige ruimte kunnen ervaren. In het Tibetaans-boeddhisme spreekt men dan ook van het temmen van de geest. 


Eenvoud

Zoals Tadao Ando en de zen-meesters laten zien heeft  perfectie van eenvoud niets te maken met onze neiging tot perfectionisme. Integendeel, de essentie van eenvoud is in de tot rust gekomen geest die helder is, zonder afleiding. Daardoor kan onze natuurlijke eenvoud zich gestalte geven in alles wat we doen - van architectuur tot spirituele beoefening.   

Ik schreef eerder bij de Enso "ze is de uiting en tegelijkertijd de beoefening." Dat is precies de goede houding in wat we dan ook doen - we zijn de uiting en tegelijkertijd de beoefening van wat we belichamen (2). De Eenvoud van Perfectie is de gelijktijdige uiting en beoefening van Eenvoud. En die is Perfect zoals het is. 

In eenvoud is begrenzing ruimte gevend en niet ruimte beperkend. Ervaar je ruimte beperking dan is het niet de eenvoud van perfectie, of het nu in je werk, relaties of anderszins is. Dan is het tijd om er aandacht aan te geven.     

Als je interesse hebt om dat te gaan doen kijk dan nu:

Individueel - therapie of coaching (momenteel geen wachtlijst!)