Interview met Ramo de Boer

‘Wie ben ik’ is een van de traditionele reflectievragen in spirituele training. Het is een vraag die in mijn leven een belangrijke sturende factor is geweest. Toen ik begin 20 was stopte ik met mijn opleiding beeldhouwen aan de Kunstacadmie en reisde ik naar India om aan mijn verlangen naar inzicht en wijsheid gehoor te geven. Het was het begin van een levenslange ontwikkeling waarin ik persoonlijke bewustwording, studie en beoefening van meditatie en verwante technieken combineerde. Ik schoolde mij professioneel in diverse psychotherapievormen, waarvan de gestaltbenadering mij het meest aan het hart ligt. In 1985 ben ik begonnen als zelfstandig ondernemend therapeut, trainer en coach en dat doe ik nu nog steeds. Later studeerde ik (organisatie) psychologie en filosofie aan de Open Universiteit.
 

Cruciaal in mijn spirituele ontwikkeling zijn mijn drie leraren geweest – Shri Rajneesh, Babaji (Herakhan Baba) en tot dit jaar Sogyal Rinpoche. Terugkijkend is mijn relatie met hen en hun zicht en werkwijzen een vaak taai, maar diep zuiverend proces geweest waarin ik langzaam tot inzicht, realisatie en verdieping ben gekomen. Ik heb van hen veel ontvangen en daarvoor ben ik dankbaar. De vruchten daarvan deel ik graag met anderen. Ik ben blij dat de inhoud van het werk waarmee ik in mijn levensonderhoud voorzie zo overeenkomt met mijn spirituele pad. Ze zijn wederzijds voedend en inspirerend.

 

Ik begeleid mensen individueel en in relatietherapie, coach individuen en teams, en daarnaast geef ik regelmatig trainingen. 

Op het moment geef ik trainingen en lezingen rond meditatie, mindulness en praktische wijsheid. Daarnaast de training 'Iedereen is een Leider!' en maatwerk, zoals begin 2014 bij de KLM de training 'Mindful Action & Communication.' Schrijven is de laatste jaren een steeds groter deel geworden van mijn werk en ontwikkeling.

 

Al heel jong – opgegroeid in een atheïstisch gezin - vroeg ik mij af wat de zin van dit alles was, en meende dat die vraag meer gerichte aandacht nodig had. Voor mij is het begrip spiritueel sterk verbonden met authentieke tradities en het volgen van een pad wat leidt naar de bevrijding uit onze beperkende conditioneringen en reactiviteit. In die zin heeft het leven wat mij betreft geen spirituele kant -  zelfontwikkeling en ontplooiing doorademen het diepste verlangen van  ons hele bestaan, namelijk het verlangen bevrijd te zijn van ons eigen lijden. Wellicht is een praktisch onderscheid dat in een maatschappelijk gericht leven motivatie grotendeels door passie en ambitie en ‘ik‘ gestuurd wordt, terwijl een spiritueel gericht leven motivatie genereert uit de gerichtheid op, en de zorg voor, de ander. Dat is wat compassie ons brengt, een krachtige manier om onze sterke ego-gerichtheid te overstijgen.

 

Terugkijkend op mijn leven, en dat van de vele mensen die ik ontmoet heb, denk ik nu dat bewust kiezen grotendeels een illusie is. In onze samenleving of cultuur staan vrije keus en zelfstandigheid hoog in het vaandel. Het komt me voor dat juist die collectieve gerichtheid ons verhindert de realiteit onder ogen te zien dat we wat betreft uiterlijke omstandigheden maar heel beperkt invloed hebben. In het Tibetaans-Boeddhisme bestaat een treffende metafoor.
Ze stelt dat als je op blote voeten op de aarde loopt, je ongetwijfeld regelmatig op scherpe, pijnlijke dingen gaat staan. In een poging die pijn – ons lijden - te vermijden kun je de hele wereld bekleden met een laag leer, of je kunt een paar schoenen maken.

 

Zonder af te willen dingen op de grote uitvindingen en verworvenheden van ons moderne menszijn, kunnen we wel zien dat we doorgeschoten zijn in het trachten te beheersen van onze uiterlijke omstandigheden. Schoenen maken is het trainen van onze geest, het instrument waarmee wij onze omstandigheden interpreteren en betekenis geven. Onze geest is de bron van onze ervaringen. Het trainen van onze geest in aandacht, rust en ruimte leidt geleidelijk tot een evenwichtige tevredenheid waarmee je je in je dagelijks leven beweegt, eerder dan blijvende frustratie en onmogelijkheid te ervaren de wereld met leer te bedekken, ofwel alles onder controle te willen hebben.

 

Ik kwam definitief met het Tibetaans-Boeddhisme en Sogyal Rinpoche in contact door een onverwacht cadeau op mijn 40e verjaardag. Mijn vriend Theo gaf mij Rinpoche’s klassieker 'Het Tibetaans Boek van Leven en Sterven' en in het lezen vielen vele zaken uit mijn – spirituele - leven op hun plek en proefde ik voor het eerst sinds lange tijd weer echt de rust en ruimte in mijn eigen geest. 

 

Het trainen van de geest is eigenlijk wat ik het grootste deel van mijn leven heb gedaan. Vanaf mijn eerste reis naar India in 1980 heb ik op veel verschillende wijzen gewerkt aan het vergroten van mijn inzicht in, en controle over mijn geest. De Tibetaans-Boeddhisten noemen dit het temmen van de geest. Zonder een getemde geest hebben we geen werkelijke invloed op onze evaringen en reactiviteit en kunnen we natuur van onze geest niet verwezenlijken. Dus het schrijven over het trainen van je geest, in dit boek voornamelijk door het beoefenen van meditatie en mindfulness, was een logisch onderwerp. En erg praktisch voor de lezers.

 

De directe aanleiding om het boek eindelijk te gaan schrijven was een blog die refereerde aan de in de Verenigde Staten bestaande traditie om in November een boek of essay te schrijven. Ik besloot daar aan mee te doen en vroeg een deel van mijn klanten om suggesties voor vragen die zij graag beantwoord wilde hebben. Deze heb ik verwerkt en gebruikt als leidraad voor de inhoud. Alle vragenstellers hebben na voltooiing een gratis boek ontvangen.

 

Ik heb leuke, waarderende en constructieve reacties gehad. Het is denk ik teveel gevraagd dat een boek een fundamentele verandering teweeg kan brengen. Gezien de hoeveelheid boeken van hoge kwaliteit die ik in mijn leven over psychologie en spirtuele tradities gelezen heb, kan ik wel zeggen dat goede boeken zeker inspirerend en richtinggevend kunnen zijn, maar het nooit het doel teweeg kunnen brengen. Ik wens dat de lezer gaat onderzoeken en zonodig toepassen wat ik adviseer, maar het hangt uiteindelijk af van het niveau van inzicht die men heeft, en de beoefening die men doet, of een en ander ook daadwerkelijk beklijft en tot blijvende resultaten leidt.

Een boek is als de vinger die naar de maan wijst – ze geeft een richting en beeld, maar het is uiteindelijk de maan die de werkelijke essentie belichaamt. Het is eigenlijk lezen met dezelfde geestelijke houding die je tijdens meditatie beoefent – kalm en helder aanwezig zijn, zonder acceptatie of afwijzing van wat zich aandient. Zonder open geest die proeft van de smaak van het geschrevene kan door het teveel willen (be)grijpen de essentie je zo maar ontgaan. Je leest dan niet meer tussen de regels door en mist het onderliggende zicht – de non-conceptuele werkelijkheid, datgene wat niet in woorden of gedachten gevat kan worden.

 

Al mijn trainingen – ik ontwikkelde door de jaren heen vele trainingen op het snijvlak van psychologie en spiritualiteit – zijn gericht op het helpen ophelderen van persoonlijke beperkende patronen en het leren en motiveren van de praktische toepassing van deze inzichten. In die trainingen komen mijn kennis en ervaring uit de verschillende disciplines die ik beoefen - therapie, coaching en training - samen in een gerichte begeleiding die mensen helpt om hun opgedane beperkingen te overkomen. Zelfreflectie, meditatie en mindfulness liggen aan de basis van al mijn werk, zowel bij de open trainingen als bij In-Company trainingen. Mijn doel is om mensen, teams en organisaties een helder zicht en technieken voor praktische toepassing te leren, zodat ze zelf hun eigen ontwikkeling gericht ter hand kunnen nemen.

 

Ik ben bezig met de voorbereiding van mijn volgende boek. De werktitel is '' Gezond Verstand - Praktische Wijsheid voor Dagelijks Gebruik', en op langere termijn een groter werk. Dit heeft de werktitel 'Voorbij Geloven - Geloven als noodzakelijke functie van onze geest.' Ik heb kennis gemaakt met vele visies, denkbeelden en merkte dat ik een paar fundamentele ideeën en benaderingen steeds weer gebruikte door de jaren heen. Deze wil ik in deze boeken verder uitwerken en met voorbeelden illustreren, zodat de lezer er zelf mee kan experimenteren. Het worden praktische boeken, wel met de aantekening die ik al eerder maakte – een boek kan het niet doen, je zelfontwikkeling en je bewustzijn op een hoger niveau van kwaliteit brengen is voor de meesten van ons een jarenlange inspanning van studie en beoefening.

 

Een belangrijke slagzin die ik in het boek zal behandelen is:
 

 

Het betekent dat we ons alleen kunnen bevrijden uit onze beperkende patronen van denken en doen als we inzien dat de werkelijke oorzaak voor onze reactie – en de resultaten daarvan – in onze eigen geest besloten ligt. We reageren vaak heel impulsief en emotioneel, en houden bij gebrek aan voldoende gewaarzijn daarmee de vicieuze cirkel in stand die gebaseerd is op ons negatieve zelfbeeld. Het temmen van onze eigen geest en het genereren van zuiver gewaarzijn zijn een noodzakelijke voorwaarde voor onze bevrijding. Voor ons eigen voordeel én dat van anderen.