Kwaliteit van relatie is essentieel

In mijn therapieopleidingen kwam vaak voorbij dat de meest belangrijke factor voor werkzaamheid van de therapeutische relatie de kwaliteit van die relatie is. Denk aan 'je gehoord, gezien en serieus genomen voelen' door je behandelaar. Dit is de basis zoals we die ook nodig hebben in andere relaties. Deze specifieke voorwaarde voor de therapeutische relatie maakt het mogelijk om interventies te maken die in een andere relatie makkelijk tot wrijving kunnen leiden.

In het vak wordt dit het mandaat genoemd. Dit betekent dat de cliënt, doorgaans impliciet, toestemming geeft voor interventies op 'meta- of procesniveau', bijvoorbeeld over de onderliggende betekenis van zijn of haar communicatie in lichaamstaal, woordkeus en intonatie. We moeten het mandaat ook omkeren: de therapeut is bereid de cliënt te horen, te zien en serieus te nemen in zijn of haar ervaringen en interpretaties, ongeacht wat hij of zij er zelf van vind.

Dat lijkt voor de hand liggend, en dat is het ook, maar de praktijk is weerbarstig. Het kan vele jaren van eigen ontwikkeling en ervaring duren voor de psycholoog/therapeut daadwerkelijk in staat is dat te doen.

Deze houding zien we terug in de definitie van 'dialoog' (vrij naar Gordon Wheeler, gestaltpsycholoog) : Een dialogische houding betekent je niet verliezen in je oordeel over het perspectief (inhoud) van de ander, maar dat je nieuwsgierig bent waarom die visie voor de ander belangrijk is (proces). Onze communicatie is echter meestal monologisch - vooral wat 'ik' ervan vind vinden we erg belangrijk.

Laten we terugkeren naar wat we eigenlijk al ons hele leven weten en ervaren hebben: we zijn gelukkiger als we echt gehoord, gezien en serieus genomen worden, dus laten we dat vooral ook aan de ander geven. Ongeacht hoe weinig we daarvan zelf hebben mogen ervaren - eigen (oud)tekort is geen excuus het niet te geven, dat kunnen we ons niet permitteren.

Daar komt als bonus bij dat geven zonder wederkerigheid eis een praktische compassie beoefening is waar je zelf een meer tevreden mens van wordt. En dat vermindert (je) emotionele- en psychische aandoeningen.